U posljednje sam vrijeme s više mjesta dobio pitanje o pisanju naziva virusa i bolesti koje izazivaju. Naravno, uvijek je neposredni povod bila “korona”. Zato ću u ovom tekstu predstaviti pravopisna rješenja koja se preporučuju u Bosanskom pravopisu, koji pripremamo prof. dr. Refik Bulić s Univerziteta u Tuzli i ja.
Refik Bulić i Halid Bulić: Bosanski pravopis (rukopis)
- Zajednički nazivi mikroorganizama pišu se malim početnim slovom:
bakterija, bakterije, rikecija, rikecije, virus, virusi, gljivice, virus korona / korona virus, virusi korona / korona virusi (velika porodica virusa), papiloma virus.
- Jednočlani latinski nazivi mikroorganizama i njihovih rodova ili porodica pišu se velikim početnim slovom, a u dvočlanih i višečlanih velikim se slovom piše samo prva riječ:
Coronavirinae (virus korona / korona virus), Escherichia coli (rod bakterija ešerihija koli), Papovaviridae (porodica virusa), Salmonella (rod bakterija), Streptococcus (rod bakterija).
- U naučnoj i stručnoj literaturi uobičajeni su i skraćeni nazivi mikroorganizama:
A (H1N1) ili A/H1N1 (virus svinjske gripe), A/H5N8 (virus ptičije gripe), HIV (od: human immunodiciency virus; virus humane imunodeficijencije), HPV (od: human papilloma virus; humani papiloma virus), SARS-CoV (virus identificiran 2003. godine), SARS-CoV-2 (virus identificiran 2019. godine), VHC (virus hepatitisa C).
- Sve riječi u nazivima bolesti pišu se malim početnim slovom, osim vlastitih imena u takvim nazivima:
dijabetes, gripa(a), hipertenzija, ishemija, koronovirusna bolest 2019 (skraćeno COVID-19 (coronavirus disease – koronovirusna bolest), Kronova bolest, morbile (male boginje ili ospice), pankreatitis, Parkinsonova bolest, upala pluća.
Dopušteno je bez traženja dozvole dijeliti ovaj tekst u medijima i na društvenim mrežama, uz obavezno navođenje izvora (Refik Bulić i Halid Bulić, Bosanski pravopis), linka (https://www.halidbulic.ba/2020/11/30/korona-kao-pravopisni-problem-kako-se-pisu-nazivi-mikroorganizama-i-bolesti/) i datuma objavljivanja (30.11.2020).